Biznes nie istnieje w próżni. Do jego rozwoju należy wziąć pod uwagę wiele czynników: charakterystykę firmy, konkurencję, ryzyko, a nawet sytuację w kraju. Do tego właśnie służy analiza SWOT. Pozwala ocenić wszystkie szanse i przeszkody w rozwoju biznesu, a także mocne i słabe strony Twojego produktu. A następnie stworzyć konkurencyjny i rynkowy produkt lub usługę. Zespół platformy telefonicznej Ringostat opowie Ci, czym jest analiza SWOT, do czego służy i jak się ją przeprowadza.
Czym jest analiza SWOT
Analiza SWOT jest metodą planowania strategicznego. Służy do pomocy osobie lub organizacji w określeniu jej mocnych i słabych stron, szans i zagrożeń związanych z konkurencją lub planowaniem projektu.
Mówiąc krótko, istota analizy polega na tym, że osoba lub zespół specjalistów rejestrują wszystkie czynniki wpływające na przedsiębiorstwo i jego działalność. Na ich podstawie wyciągane są wnioski dotyczące perspektyw firmy lub sytuacji.
Analiza SWOT jest narzędziem elastycznym, więc może być stosowana w absolutnie różnych obszarach, takich jak:
- gospodarka;
- zarządzanie miastami, regionami, a nawet państwami;
- nauka;
- instytucje państwowe i partie polityczne itp.
Termin ten został po raz pierwszy użyty w 1963 roku na forum dotyczącym problemów polityki biznesowej. Dlatego analizę SWOT opiszemy właśnie z perspektywy interesów firmy.
Matryca SWOT
SWOT to akronim, który składa się z następujących pojęć:
- S (Strengths) — mocne strony, cechy przedsiębiorstwa, które wyróżniają je na tle konkurencji;
- W (Weaknesses) — słabe strony, które czynią firmę podatną na działanie innych graczy;
- O (Opportunities) — możliwości, elementy otoczenia, które mogą być wykorzystane przez firmę do rozwoju;
- T (Threats) — zagrożenia, elementy otoczenia, które mogą zaszkodzić przedsiębiorstwu.
Składniki te dzielą się na czynniki środowiska zewnętrznego i wewnętrznego. W pierwszym przypadku chodzi zwykle o cechy przedsiębiorstwa, na które on może mieć wpływ. Drugi odnosi się do czynników, które można jedynie pokonać lub próbować zneutralizować.
Przeprowadzenie analizy SWOT
Częstym pytaniem jest: kto przeprowadza analizę SWOT? Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że to jest praca dla marketera. Ale ponieważ analiza SWOT opiera się na burzy mózgów, powinna być wykonana przez cały zespół. Im więcej mamy punktów widzenia na plusy, minusy i otaczające czynniki, tym bardziej obiektywny otrzymamy obraz.
Zastanów się zawczasu nad kilkoma rzeczami, opisanymi poniżej.
- Analiza SWOT nie powinna być przeprowadzona przez jednego specjalistę. Lepiej jest zaangażować ekspertów ze wszystkich działów firm.
- Każdy czynnik, który uwzględniasz w matrycy, powinien być poparty faktami i konkretnymi liczbami. Na przykład, mocną stroną firmy jest „szybkie wsparcie techniczne”, powinna być poparta danymi na temat średniego czasu odpowiedzi na zapytania klientów.
- Nie próbuj oceniać biznesu ogólnie. W tym przypadku analiza nie pokaże obiektywnego obrazu. Lepiej jest jak najbardziej sprecyzować, o czym ona będzie. Na przykład o wejściu na rynek brazylijski w 2019 roku lub 0 konkurencyjności nowej marki jogurtu.
- Nie polegaj na własnym rozumieniu sytuacji, lecz na tym, jak widzą ją potencjalni klienci i partnerzy. To co ty postrzegasz jako zaletę, może być dla nich nieistotne. Dlatego przygotuj się wcześniej na przykład przeprowadź kilka pogłębionych wywiadów z klientami lub konsumentami, którzy wybrali Twoją konkurencję. To pomoże spojrzeć na sytuację z zewnątrz.
- Skup się na tym, co ważne. Podczas burzy mózgów można wymyślić dziesiątki zalet, zagrożeń i szans. Uszereguj je według ważności i uwzględnij w swojej analizie SWOT tylko najbardziej znaczące. Powiedzmy, że masz w swoim asortymencie sneakersy w kolorze pistacji, ale Twoja konkurencja nie ma. To robi różnice, ale raczej nie stanowi przewagi konkurencyjnej. Oczywiście pod warunkiem, że ten kolor nie jest bestsellerowy w tym sezonie.
Poniżej omówimy przykłady analizy SWOT. Będą one uogólnione, ale w prawdziwej analizie punkty powinny być bardziej szczegółowe i poparte faktami i liczbami.
Mocne strony
- wieloletnie doświadczenie na rynku;
- wysokie kompetencje zespołu;
- lider niszy rynkowej, według ocen, statystyk itp;
- zwycięzca niszowego konkursu;
- potężny, nowoczesny sprzęt;
- ustanowiona szeroka sieć dystrybucji;
- produkt posiada poszukiwane cechy, których nie mają konkurenci;
- konkurencyjne wynagrodzenie i system motywacji pracowników;
- system szkolenia pracowników;
- przewaga cenowa.
Na przykład, mocne strony Ringostat’u to status Oficjalnego Partnera Technologicznego Google Analytics, wysokie oceny użytkowników i pozycja lidera w niszy rynkowej.
Słabe strony
- przestarzały sprzęt i jego częste awarie;
- wysokie koszty produkcji;
- braki kadrowe;
- niewystarczające finansowanie;
- słaby system motywacyjny pracowników w porównaniu do konkurencji;
- rotacja pracowników;
- wąski zakres produktów;
- słaba jakość, która jest zauważalna przez klientów: np. zły smak, niewytrzymała tkanina, nietrwała farba na produkcie itp;
- niedogodne warunki dostawy, płatności, brak systemu lojalnościowego.
Na przykład wśród słabych stron Ringostatu wymienia się względną „złożoność” produktu informatycznego dla użytkowników.
Możliwości
- korzystne zmiany kursów walut;
- brak silnych konkurentów;
- tańsze surowce;
- korzystne okoliczności do promocji i reklamy: zaproszenie na konkursy, rankingi, konferencje, sponsoringi itp;
- korzystna lokalizacja przedsiębiorstwa lub sklepu;
- lojalny lider opinii;
- zmiana opodatkowania w kierunku korzystniejszym dla przedsiębiorstwa.
Kontynuując przykład Ringostat’u, możemy powiedzieć o perspektywie wejścia na rynki międzynarodowe.
Zagrożenia
- niestabilna sytuacja polityczna w kraju;
- prawa ograniczające Twoją działalność gospodarczą;
- pojawienie się silnego konkurenta;
- innowacji w produkcie konkurenta, które „eksplodowały” na rynku;
- dumping ze strony konkurentów;
- wzrost cen surowców;
- piractwo, jeśli jest to produkt z zakresu własności intelektualnej.
Dla Ringostat’u na przykład tym zagrożeniem stała się wojna i wynikający z niej kryzys gospodarczy w kraju.
Sporządzanie i analiza matrycy SWOT
Po zapisaniu wszystkich mocnych i słabych stron, szans i zagrożeń, powstanie uzupełniona tabela. Oto bardzo uproszczony przykład dla fabryki obuwia:
Spójrzmy na ten przykład.
- Mocne strony i Możliwości pokazuje, które mocne strony należy wykorzystać, aby uzyskać reakcję z zewnątrz. Powiedzmy, że doświadczony technolog może opracować nową gamę butów sportowych sponsorując imprezę biegową i rozdając je sportowcom. W taki sposób marka zyska większą rozpoznawalność.
- Słabe strony i Możliwości pokazuje, jakie czynniki środowiska zewnętrznego można wykorzystać do pokonania swoich słabości. Na przykład, skoro oddział otworzył się w pobliżu dużej miejscowości, to właśnie tam można szukać specjalistów.
- Mocne strony i Zagrożenia pokazuje, jak można wykorzystać zalety do neutralizacji zagrożeń z zewnątrz. Jeśli konkurent położył nacisk na wysokie pensje, to należy szczególnie promować dobre warunki dla pracowników. Na przykład można podkreślić, że w innych firmach pracownicy wydają pieniądze na mieszkanie, a tutaj mają zapewniony akademik.
- Słabości i Zagrożenia pokazuje, czego należy się pozbyć, aby zminimalizować negatywne czynniki w środowisku zewnętrznym. Nowe prawo utrudnia produkcję butów z poliuretanu. Jednocześnie projektant pracuje tylko z tym materiałem i zajmuje mu to dużo czasu. Wszystko więc przemawia za tym, aby znaleźć nowego specjalistę.
Ocenę wpływu czynników można podać w postaci punktów i matryca wygląda wtedy następująco:
Analiza SWOT firmy oraz przykład jej zastosowania
Wyjaśnijmy pokrótce opisane powyżej zasady na przykładzie fikcyjnej firmy ― cukierni. Załóżmy, że w celu opracowania strategii marketingowej przeprowadzono analizę SWOT.
- Do mocnych stron fabryki należą: kompetentne zarządzanie, szczególny nacisk na marketing w regionie, lepsze opakowania niektórych produktów, elastyczna polityka cenowa, reputacja lepsza niż u konkurencji.
- Słabe strony: przestarzały sprzęt wymagający częstych napraw, ryzyko zanieczyszczenia środowiska w pobliżu, ciasna hala produkcyjna, duże odległości od zakładów produkcyjnych do magazynów surowców i wyrobów gotowych.
- Możliwości: rozszerzenie przedsiębiorstwa, wejście na nowe rynki, osiągnięcie pozycji lidera.
- Zagrożenia: prawdopodobieństwo wejścia na rynek innych graczy, zwiększenie presji konkurencyjnej oraz presji cenowej ze strony kupujących i dostawców.
W rezultacie powstała taka oto matryca SWOT:
Rozwiązanie
- Mocne strony + możliwości. Aby wejść na nowe rynki należy wykorzystać obiecujące produkty. Na przykład firma powinna zwiększyć produkcję firmowych karmelków i ciastek oraz aktywnie promować je wśród konsumentów. Powinna też skupić się na nowych segmentach cenowych. Firma musi zająć pod tym względem pozycję „atakującą”.
- Mocne strony + zagrożenia. W segmencie ciastek, słodyczy i herbatników występuje silna presja konkurencyjna. Tutaj firma zajmuje pozycję „obronną”. W przypadku tych produktów stosuje się elastyczną politykę cenową i stawia się na reputację oraz opakowanie.
- Słabe strony + możliwości. Fabryka będzie rozszerzać produkcję, aby wejść na nowe rynki. Unowocześni swój sprzęt, co pozwoli również na zmniejszenie ilości odpadów.
- Słabe strony + zagrożenia. Firma skupi się na rywalizacji konkurencyjnej, aby zmniejszyć to zagrożenie. Po przeanalizowaniu swoich priorytetów firma zdała sobie sprawę, że presji na ceny można poświęcić nieco mniej uwagi.
Wnioski
- Analiza SWOT jest metodą planowania strategicznego w biznesie, która ocenia mocne i słabe strony firmy, a także jej szanse i zagrożenia.
- Analiza SWOT jest tworzona przez burzę mózgów, ale każda postawiona teza powinna być poparta faktami.
- Po zebraniu danych należy je ułożyć na tabeli SWOT. Każdy element może być punktowany, aby widok był bardziej obiektywny.
- Gdy matryca jest gotowa, czas na odczytanie informacji. Należy ocenić najpierw wszystkie mocne strony i możliwości, tak aby móc zrealizować możliwości wykorzystując mocne strony. Następnie przyjrzyj się słabościom i zagrożeniom, aby zrozumieć, co należy wzmocnić.
Najczęściej zadawane pytania
Co to jest analiza SWOT?
Jest to metoda planowania strategicznego. Analiza SWOT pomaga osobie lub organizacji określić jej mocne i słabe strony, możliwości i zagrożenia związane z konkurencją lub planowaniem projektu.
Czym różnią się PEST i SWOT analizy?
Analiza SWOT może być przydatna nawet dla przeciętnego człowieka. Analiza PEST jest bardziej dla instytucji państwowych lub dużych firm. Ujawnia polityczne, ekonomiczne, społeczne i technologiczne aspekty środowiska zewnętrznego.
Co nie trafia do matrycy analizy SWOT?
Matryca wyklucza wszystko, co nie dotyczy mocnych oraz słabych stron, możliwości i zagrożeń. Oraz ich interpretacje dotyczące wpływu zewnętrznego, środowiska wewnętrznego, wpływu pozytywnego i negatywnego.
Masz pytania? Zadaj je w komentarzu.
